Is vergeving nodig of is er juist niets te vergeven? + Een vergevingsritueel

Ken je dat gevoel dat je iemand wél en níet weet te vergeven? Of dat je jezelf wél en níet iets kwalijk neemt?

Een deel van je is boos. Een deel van je doet pijn. En een compassievol deel van je snapt de verzachtende omstandigheden, de redenen voor waarom het zo is gelopen.

Tijdens mijn opleidingsjaren leerde ik er een mooie metafoor voor:

Die verdeeldheid in onszelf als een meerstemmig koor.

Een tijd geleden gaf ik een gratis coachingsgesprek weg aan een dame die precies hiermee worstelde. De relatie met haar moeder was erg verstoord door al het leed dat haar moeder haar had aangedaan. Kon zij haar moeder vergeven?

Ze leek het zelf toch wel als een redelijk afgesloten kwestie te zien. Want ze vertelde me in wijze volzinnen hoe haar moeder nou eenmaal ook slachtoffer was van het trauma dat door die hele familielijn liep.

Prachtig natuurlijk. Die compassievolle wijsheid. Natúúrlijk heeft haar moeder haar best gedaan.

Maar toch was de relatie nog verstoord. Toch kon ze zich nog boos op haar moeder voelen.

Als we de metafoor erbij halen van het meerstemmig koor, kan je je een voorstelling maken van wat hier gebeurt:

Een wijze volwassen vrouwenstem concludeert dat er geen vergeving nodig is. Het is immers niet eens haar moeders schuld.

Een gekwetste kinderstem vertelt echter het verhaal van leed en boosheid dat nooit helemaal de juiste aandacht heeft gekregen. Het gekwetste kind, hoe irrationeel en misschien zelfs niet-empathisch ook… heeft wel die stap nodig: 

Eerst boos mogen zijn en vervolgens kunnen vergeven.

Dit geldt ook vaak als we boos zijn op onszelf.

Een deel van ons zegt: ‘Ach, kan gebeuren. Ik hoef niet boos op mezelf te zijn.’ Of misschien zelfs: ‘Ik zou niet boos moeten zijn op mezelf.’ – waarna je boos kunt worden op het boos zijn 😉

Maar de waarheid is: een ander deel van ons IS boos.

Het deel van ons dat wél boos is, heeft soms meer nodig dan een wijze toespraak van de compassievolle, wijze stem. 

Bijvoorbeeld:

Tijdens het coachingsgesprek kwamen we uit op het idee van het organiseren van een ritueel. Een ritueel dat het gekwetste kind in haar de ruimte gaf.

Zo’n ritueel kan je ook inzetten voor je eigen zelfvergeving.

En zo’n ritueel kan allerlei vormen hebben. Daar kun je dus mee spelen, naargelang wat jij nodig hebt en/of mooi vindt.

Bijvoorbeeld:

1. Schrijf een boze aanklacht brief. Laat de boze stem aan het woord en schrijf alles op wat jou is aangedaan (door de ander of jezelf).
   
   
2. Doe je ogen dicht en stel je voor dat je het boze deel is jou aankijkt, erkenning geeft en omhelst.
   
   
3. Vraag aan het boze deel of er iets van boetedoening nodig is. Wil je nog meer gehoord worden in je pijn? Wil je om excuses vragen? Kan er nog iets rechtgezet worden? Voer dit voor zover mogelijk uit.
   
   

Onderzoek of het boze deel klaar is om tot vergeving te komen.

Zo ja:

Recycle het papier van de brief door het te verscheuren en vermengen met wat water en kleurige bloemblaadjes. Laat het opdrogen in de zon, in de vorm van een hart. Het hart kan nu symbool staan voor die vergeving.

Zo niet:

Je kan nog verder onderzoeken of er nog meer is wat opgeschreven, gedaan, gevoeld of erkend wilt worden. Dit kan dan alsnog tot vergeving leiden. Zo niet: berg de brief zorgvuldig op tot je voelt dat het wél het juiste moment is. Idealiter voel je hierbij compassie voor dat boze deel in jou dat nog niet klaar is voor vergeving. Met liefde en geduld laat je dit deel van jou zijn wat het is.