Ooit te horen gekregen dat je ‘niet in de slachtofferrol moet gaan zitten’?
Terwijl jij juist net alle uitnodigingen de deur uit had gedaan voor jouw hoogstpersoonlijke Pitty Party? 😉
In spirituele kringen, of daar waar persoonlijke groei in hoog vaandel staat, wordt de slachtofferrol vaak veroordeeld. Te vaak, wat mij betreft.
Natúúrlijk is de valkuil om alléén maar in slachtofferschap te zitten. Of er ál te lang in te blijven hangen.
Maar de waarheid van het leven is dat er tragiek en kwaad bestaat.
Orkanen maken slachtoffers. Ziektes maken slachtoffers. Alcoholistische ouders maken slachtoffers. Narcistische partners maken slachtoffers. Onze bio-industrie maakt slachtoffers. En zelfs jij en ik, lieve lezer, maken wel eens (per ongeluk) een slachtoffer.
Gebeurt dan niet alles voor een reden? Is niet alles hier om jou te helpen?
Wat mij betreft zijn er 3 mogelijke situaties:
- Er is je iets ergs overkomen, maar jij weet er het goud in te vinden.
Klasse van jou. En gelukkig maar. In dit geval kan je dan inderdaad tegen jezelf zeggen: misschien gebeurde het wel precies om deze reden.
Een paar maanden geleden zei een cliënt met kankerdiagnose nog tegen mij: ‘Els, deze existentiële crisis is een kans! En die ga ik niet verslapen!’
Klasse van hem.
Inmiddels is hij door zijn eigen vasthoudendheid vrijwel volledig genezen. Én hij heeft in zijn sessies met mij kunnen werken aan een prachtig persoonlijk groei stuk, waardoor hij nu een hechtere band heeft met zichzelf en de mensen om hem heen.
De crisis heeft hem inderdaad, uiteindelijk, een rijker mens gemaakt.
- Er is je iets vervelends overkomen, maar je kan er óók wel iets positiefs in ontdekken.
A cloud with a silver lining… is still a cloud.
En misschien had ik het verhaal van mijn cliënt wel hier moeten noemen. Want ondanks het goud dat hij wist te vinden in zijn situatie, heeft hij ook veel angst en stress moeten doormaken. Die tijd van zijn leven krijgt hij nooit meer terug.
Het leven staat bomvol van ‘nadelen die hun voordeel hebben’.
Je trein heeft vertraging en je komt te laat voor een belangrijke meeting… maar daardoor kan je een tijd lang naar de opkomende zon kijken.
Zonde om die mooie zonsopkomst niet op te merken en alléén maar te denken: ‘Heb ik weer!’
Maar vooralsnog moet jij straks de brokstukken opruimen van die gemiste meeting. Een beetje slachtoffer van de NS ben jij wel 😉
- Er is je iets ergs overkomen, en het is gewoon écht heel tragisch.
Wat zeg ik tegen de cliënt die vermalen wordt door het medisch systeem waarin hij al tien jaar lang van het kastje naar de muur wordt gestuurd, met een eigenlijk volledig geneesbare ziekte?
Dat het hem geduld leert?
Wat zeg ik tegen een vriend wiens moederland bezet wordt door een leger?
Dat het zijn karakter heeft gevormd?
Dat hij nu gelukkig veilig in Europa is?
Wat zeg ik tegen mijn grootmoeder die vroeger nog wereldwandelkampioen was, en nu door de pijn haar stoel nog nauwelijks uit kan komen?
Dat ze in ieder geval het geluk heeft gehad vroeger zoveel reizen te hebben gemaakt?
Niet bepaald zilveren randjes. Eerder gewoon heel erg donkere wolken.
Voorzichtig balanceren
Die 3 opties zijn natuurlijk geen strikte categorieën. Het ligt ook heel erg aan de persoon die jij bent:
De één krijgt zo’n kankerdiagnose en ziet het als een existentiële kans, de ander als een dark cloud met silver lining, en weer een ander zou zeggen: compleet tragisch.
De vraag is hoeveel ‘positiviteit jouw hart aan kan’ zonder erkenning voor de pijn te krijgen. Want dat is de valkuil: om jezelf de positiviteit in te duwen omdat je ‘geen slachtofferrol mag aannemen’.
Voel eens in je eigen hart:
Ben je jezelf op het juist moment en in de juiste mate aan het uitdagen positief te denken? Of ga je volledig aan jezelf voorbij en ben je jezelf aan forceren positief te denken terwijl dat eigenlijk niet nu de beste zelfzorg is?
Tip: Beide antwoorden zijn mogelijk.
Jouw hart weet wat er aan de hand is.
Erkenning voor de pijn moet wat mij betreft altijd eerst komen.
Wil je huilen? Huil.
Wil je een pitty party? Have one.
Wil je een luisterend oor en een knuffel van je partner? Doe!
Ben je slachtoffer geworden van iets of iemand? Het mag gezegd worden.
En no shame on you. Vaak denken we onterecht dat het onze eigen schuld is, terwijl er overmacht of slechte wil van de ander in het spel is.
Jij verdient beter dan het naars dat je overkomen is.
Je mag boos zijn.
Je mag gekwetst zijn.
Je mag onthutst en bang zijn.
Je mag hulp en steun vragen.
Je mag een uitkering ontvangen.
Je mag de boosdoener voor de rechtbank slepen.
En… je mag weer positief in je leven gaan staan.
Want ná die erkenning van de pijn ontstaat meestal vanzelf die opening om je af te vragen of er ook iets positiefs in te ontdekken valt. Of om je af te vragen waar je dan nog wél jouw levensgeluk uit kan halen. Waar je wel dankbaar voor kan zijn.
En het leven gaat ook gewoon verder. Jij en jouw leven zijn zoveel meer dan het naars dat je overkomen is.
Die slachtofferrol valt meestal vanzelf wel weer van jou af.
Dan ben je niet jezelf de positiviteit in aan het duwen. Noch ben je gevoelens aan het ontkennen of wegdrukken.
Nee, je bent, op het moment dat de tijd daar rijp voor is, weer in jouw kracht aan het stappen.
Je leert leven met de omstandigheden en doet wat je wel kan, geniet van wat je wel hebt. Of je ontdekt een positief perspectief of oplossing.
Misschien heb je zoveel meegemaakt dat je jaren boos en verdrietig bent geweest. Misschien heb je trauma’s te verwerken voordat je weer goed verder kan.
Meestal is er een ‘verder’. Een licht aan het einde van de tunnel. Een nieuw levenshoofdstuk waarin jij je weer heel anders zult voelen.
Kortom:
Je balanceert tussen jezelf erkenning geven voor jouw pijn als slachtoffer, en het hervinden van jouw kracht. En dan breekt er meestal weer een nieuw, vers levenshoofdstuk aan.
