Wat zou het goede doel ons waard moeten zijn?

Een schokkende vraag

Toen ik 15 was, las ik een boek dat een enorme indruk op mij maakte. Dat boek was ‘Het Kan Wel, Armoede Hoeft Niet’ van mijn favoriete ethiek filosoof: Peter Singer.

Voordat ik dat boek las, was mijn idee over hoeveel geld we aan goede doelen zouden moeten geven, zo ongeveer wat iedereen daar over denkt:

“Nou… zo veel als goed voelt? Ja, toch wel in ieder geval een beetje. Gezien we het hier zo goed hebben, en elders mensen het zo slecht hebben. En als je heel veel om een bepaald doel geeft, geef je daar het meeste aan.”

Oké, klinkt niet heel concreet, of wel? 

Peter bleek er beter over nagedacht te hebben. En maakt het héél concreet.

Hij start zijn boek door de lezer een aangrijpende keuze voor te leggen. 

Je wordt uitgenodigd voor een lunch in een restaurant. Die lunch zal je ongeveer 40 dollar kosten. 40 Dollar is ook precies het bedrag waar iemand in India een oogoperatie voor kan ontvangen. Peter refereert naar een specifieke oogziekte waar iemand volledig blind van raakt, maar die ook relatief makkelijk te genezen is, als je het geld er maar voor hebt. 

Wat doe je met jouw 40 euro? Trakteer je jezelf op een lunch? Of trakteer je iemand in India die al jaren blind is, op eindelijk weer kunnen zien?

Met de huidige mate van ongelijkheid in de wereld, kunnen wij met ons geld veel minder voor onszelf doen, dan voor anderen in armere landen.

Dat raakte mij zo, dat ik eigenlijk op geen enkele lunch meer wilde. En toen ik op school een trip aangeboden kreeg naar Italië, dacht ik wel drie keer na. Voor die 400 euro zouden er 10 mensen weer kunnen zien…!

Gelukkig had Peter hier wat op verzonnen…

Behapbaar geven

Na een hoop berekeningen, presenteert hij aan het einde van zijn boek een overzicht van wie welk percentage zou moeten afdragen aan het goede doel. Om alle extreme armoede uit te bannen.

Wij, ‘normale rijken’ (d.w.z. praktisch iedereen in eerste wereld landen), zouden 5% moeten afdragen. En de ‘superrijken’ (miljonairs e.d.) meer. Een soort schijvensysteem, net als bij ons Nederlands belastingstelsel. Waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.

5% Vind ik zelf bijzonder behapbaar. 

Dus misschien doe je dit, en mag dit gewoon het antwoord zijn voor jou.

Maar ik moet zeggen dat mijn eigen hart nog geen vrede kan sluiten met die 5%. 

Ik heb het gevoel dat ik in mijn leven veel meer kan en wil weggeven. Als ik 5% weggeef, is er nog steeds zoveel geld voor lunches en trips naar Italië. En er zijn nog steeds mensen die dat geld véél harder nodig hebben dan ik.

In een ander boek, The Most Good You Can Do, beschrijft hij enkele mensen die zich net zo als ik voelen. Mensen die geen auto nemen, en in een bescheiden appartementje wonen, om maar zoveel mogelijk aan het goede doel te kunnen doneren.

Wat mooi, maar ergens schuurt het wel. 

Want we willen heel graag af en toe lekker lunchen in een restaurant. En die onvergetelijk trip naar Rome en Florence maken. En overal lekker makkelijk heen kunnen met een auto. En die mooie, ruime woning uitkiezen.

Politiek en ethiek filosofe Joan Tronto beschrijft heel treffend hoe rijke mensen ‘meer’ behoeften hebben. Het is een soort slippery slope. Bijvoorbeeld:

Zodra je ooit een vaatwasser hebt gehad, wil je nooit meer zonder. Of omdat iedereen om je heen een auto heeft, wil jij er ook opeens een. En terug verhuizen naar een kleiner appartement? Dat nooit! Toch?

Dat ondertussen allerlei mensen in de wereld niet eens zouden durven dromen van een vaatwasser, auto of een eigen appartement… tja. Daar denk je natuurlijk niet echt aan. Want jij woont hier. 

De behoeftes van de ander gaan jou niet net zo aan het hart, als jouw eigen behoeften. Niet beschuldigend bedoeld trouwens, we zijn gewoon allemaal mensen. En dit is hoe we in elkaar zitten. We voelen ons eigen hart, niet dat van de ander.

We keren terug bij die mensen met het kleine appartement en zonder auto. Hoe gaan zij hier om met dat schurende gevoel van hun eigen behoeften?

Peter beschrijft hoe zij zichzelf een persoonlijk budget gaven. X aantal dollars mogen ze van zichzelf elke maand besteden aan wat voor frivoliteiten hun hart maar naar uit gaat. Ijsjes eten, bijvoorbeeld. Zonder schuldgevoel.

Een ander zou dat budget misschien besteden aan toch een auto hebben. Als dat iets is wat je heel lief is. En weer een ander heeft misschien toch dat ruime appartement als grootste prioriteit.

Vind jouw balans

Uiteindelijk gaat het dus om het vinden van jouw persoonlijke antwoord. 

Hoeveel wil en kan je weggeven? Met inachtneming van de schrijnende ongelijkheid in deze wereld. Maar ook met inachtneming van jouw eigen behoeften.

Waar ligt voor jou de juiste balans?

Voor jou

Wil je hier graag samen naar kijken?

Ik geef elke maand een paar gratis begeleidingsgesprekken weg.

Geef je hier op en maak kans op een gratis 1-op-1 coaching sessie.