Houd de liefde in leven

Een cliënt vroeg:

"Hoe zit het met liefde zonder voorwaarden en met grenzen stellen?

Als je grenzen stelt, dan vraag je toch iets van de ander en is dit dan geen voorwaarde?"

Ingewikkeld, inderdaad. Laten we eens wat knopen ontwarren!

Wat mij betreft zijn er twee soorten liefde in dit vraagstuk. De onvoorwaardelijke. En de voorwaardelijke. 

Die voorwaardelijke liefde heeft een slechte reputatie. Logisch: 

Denk aan kinderen die het ene moment geknuffeld worden… en het volgende moment mishandeld worden wanneer ze iets “verkeerds” hebben gezegd. Of denk aan gezinnen waarin het ene kind wordt voorgetrokken, en een ander kind tot het zwarte schaap wordt gemaakt.

Dat is de gevaarlijke valkuil van enkel voorwaardelijke liefde. Partijdigheid, onrechtvaardigheid, en met alle gevolgen voor zo’n kind van dien.

Het is waarschijnlijk taboe om te zeggen, maar ik ga het toch doen:

Die voorwaardelijke liefde kan óók goed zijn. 

Het betekent gewoon dat jij jouw voorkeuren hebt.

Hoe koos jij jouw partner? Vond je haar zo leuk omdat ze avontuurlijk is? Omdat ze een aanstekelijke lach heeft? Vond je hem zo charmant omdat hij je telkens hulp aanbood? Of zo mooi vanwege zijn blauwe ogen? 

Er zijn redenen waarom jouw partner jouw partner is. Of waarom jouw vrienden jouw vrienden zijn. 

Stel je voor dat je nu jouw huis uit zou lopen. En de eerste 20 mensen die je tegenkomt, moeten jouw vrienden worden… Denk je dat het zou werken?

Het zou onmenselijk naar onszelf zijn om onze voorkeuren te ontkennen. Of om van iedereen te moeten houden, ongeacht wie ze zijn of wat ze je hebben aangedaan.

Ondertussen kan je wel ónvoorwaardelijk houden van die 20 vreemden. En zelfs van mensen die je iets hebben aangedaan. 

Dat is een universele liefde. 

Je kunt houden van de hele mensheid, en van iedere ziel op aarde. Je kunt iedereen het beste toewensen, of vergeving voelen voor wie dan ook.

En zo’n soort onvoorwaardelijke liefde heb je hopelijk ook voor jouw dierbaren.

Die onvoorwaardelijke liefde zorgt er bijvoorbeeld voor dat de meeste ouders geen favoriet hebben onder hun kinderen. En al helemaal geen enkel kind tot zwart schaap zullen maken. Ook kunnen de meeste ouders hun kinderen alles vergeven. Van klein kattekwaad tot verschrikkelijke misstappen.

Onvoorwaardelijke liefde betekent echter niet dat je geen grenzen mag hebben.

Voorbeeld: een kind steelt geld van haar ouders. De meeste ouders zullen dit gedrag afkeuren. Maar ze zullen niet hun kind afkeuren. Ze zullen nog steeds van het kind houden. Maar ze zullen ook het kind goed moeten opvoeden: “Stelen is niet oké.”

Gelukkig en paradoxaal, is het dat grenzen vaak juist de liefde in leven houden.

Een kind heeft een goede opvoeding nodig. Ook volwassenen hebben vaak nog van alles te leren over wat hun gedrag met anderen doet. 

We keuren het gedrag af. Niet de persoon.

Het is belangrijk dat we mogen leren van onze misstappen. Zodat we leren wat het betekent om elkaar goed te behandelen.

Soms is een grens niet vanwege een misstap nodig, maar gewoon omdat voorkeuren niet matchen. Voorbeeld:

Een goede vriendin van mij slaap vaak om 10 uur ‘s avonds (al). Ik vaak wat later. Als ik haar bel om 10.30, hoop ik oprecht dat ze alleen opneemt als ze toevallig wakker is en het leuk vindt om op te nemen. Ik hoop dat ze die grens met mij zet zoals ze hem wilt zetten.

Als ze het niet zou doen, zou ze wroeging naar mij ontwikkelen: “Els houdt mij tegen mijn wil in wakker.” Gelukkig weet ik dat haar mobiel op stil staat wanneer ze slaapt. Handig, zo’n grens!

Grenzen zijn dus heel gezond. Ze geven relevante informatie over hoe mensen behandeld willen worden. En zo houden ze de liefde juist in leven.

“Maar soms kan een grens betekenen dat iemand uit je leven verdwijnt.”

Klopt. Als iemand jou bijvoorbeeld maar niet met respect kan behandelen. Dan kan het nodig zijn (tijdelijk of permanent) alle contact te verbreken. Dat is liefde en zorg voor jezelf. 

Stel dat je de grens niet had gezet met deze persoon. Stel dat je het disrespect had laten gebeuren. En gebeuren. En gebeuren. Dan was je steeds bozer geworden. Steeds gekwetster. En waarschijnlijk… steeds minder liefdevol.

Als je de grens wel zet, blijft er meer liefde in leven. Tegelijkertijd kan jij namelijk nog steeds van deze persoon houden. Ze is niet meer direct in jouw leven, maar ze heeft dan nog steeds een plek in jouw hart. 

Onvoorwaardelijke liefde.

Conclusie: 

Onvoorwaardelijke liefde is fantastisch mooi. Houd haar in leven door elkaar en jezelf respecteren. 

Dat betekent soms dat je iemand gedrag afkeurt, of aangeeft dat iemands voorkeuren niet passen bij jouw voorkeuren. Of dat juist de ander een grens met jou zet.

En hoe zo’n botsing ook afloopt, je kunt altijd van de ander blijven houden.