Waarom grenzen zetten liefdevol is

Eén van de vragen die ik het vaakste krijg over het zetten van grenzen: of dat niet egoïstisch is?

Nee, grenzen zetten is niet egoïstisch in de zin dat het slecht is. Wel kan je het gezond egoïsme noemen. Grenzen zetten is bovendien liefdevol.

Ik leg het allemaal uit. Laten we beginnen bij het begin:

Het is heel begrijpelijk als grenzen zetten egoïstisch voelt. Denk bijvoorbeeld aan onze Christelijke erfenis. Zelfopoffering staat daar centraal. Niet zorg voor onszelf.

Of denk aan de patriarchie waar we in leven. 

Veel van onze nieuwsbrieflezers zijn vrouwen. En dan kan het nog zo 2022 zijn, toch roept de maatschappij ons nog steeds toe: je bent een meisje, dus wees maar lief en mooi. Niet stoer en sterk. Dat is alleen voor jongetjes. En zodra we tot vrouw opgroeien: wees maar meegaand en ondersteunend en zorgend. Allemaal voor de ander.

(Lieve feministische mannen die dit knarsetandend lezen: dankjewel!)

Of denk aan hoe we als kinderen vaak opgevoed zijn: onze mening deed er niet zo toe. Het was vooral wel lekker makkelijk als we gewoon deden wat er gezegd en gevraagd werd. 

Best gek. Als je dan als volwassene opeens wel zelf mag bepalen hoe je behandeld wilt worden. Stel je voor dat je eens NEE zegt… Je voelt je dan bijna een soort stout kind.

Maar grenzen zetten is heel gezond, en goed. Voor iedereen.

Laten we beginnen met het ‘vreemdste’: 

Grenzen zetten is ook goed voor de ander.

Waarom? Omdat de ander dan weet dat ze op jou aan kunnen. Het voelt veilig als je weet dat de ander oprecht is.

Bijvoorbeeld: Heb jij wel eens een vriendin gehad die altijd overal JA op zegt, terwijl je weet dat ze waarschijnlijk niet altijd een JA voelt? 

Hoe voelt dat voor jou? Misschien wel lekker makkelijk. Maar waarschijnlijk vooral ook nogal ongemakkelijk. Want wil je echt dat ze je een gunst verleent wanneer ze dat zelf niet wil…? 

En… durf je haar nog steeds verzoekjes te doen? Of probeer je het denkwerk voor haar te doen, en haar alleen vragen te stellen waar ze waarschijnlijk een JA bij voelt? Best vermoeiend en onhandig!

Zet daar tegenover een persoon van wie je juist weet dat ze JA of NEE antwoorden, afhankelijk van wat ze echt voelen. Heel prettig. Want wanneer deze persoon JA zegt, weet je zeker dat ze ook echt willen. En dat het een moment van oprechte verbinding is.

Gisteren nog vroeg ik een vriendin of zij in het bestuur wil van de Ethiek Revolutie Stichting die ik aan het oprichten ben. Ze zei nee, ze had er geen tijd voor. Dankjewel, lieve vriendin.

Want hé, wat als ze uit plichtsbesef JA zou zeggen… en vervolgens er telkens de kantjes van af zou moeten lopen omdat ze er eigenlijk helemaal geen tijd voor heeft…? Dan zou ik liever een ander persoon hebben gevraagd. Wat ik nu inderdaad kan doen, dankzij haar grens.

Ze zorgt voor haarzelf. Maar ze zorgt ook voor mij. 

En ze zorgt zelfs voor onze vriendschap. Want een vriendschap die volloopt met wroeging omdat er over en weer geen goede grenzen worden gezet… is helaas wellicht ten dode opgeschreven.

Super mooi dus dat jouw grenzen juist ook heel belangrijk zijn voor de mensen om je heen. 

Maar nu toch weer terug naar jou. En dat gezonde egoïsme. Want ik wil het je echt wel duizend op het hart drukken:

Jij doet er (ook) toe.

Jij bent niet minder waard of minder belangrijk dan anderen. Er is geen reden dat jij op de laatste plek zou moeten komen.

Zelf zie ik de mensheid als één geheel. Waarin ieder mens evenwaardig is. Waarin ik ieder mens meer geluk en minder lijden toewens. Dat ben ik, dat ben jij, dat zijn we allemaal. Ik zie het voor me als een gedeelde eerste plek voor iedereen.

Máár jij bent de enige die jouw hart voelt. Die jouw gedachten hoort. Die weet hoe jij wel en niet behandeld wilt worden. En dus ben jij de aangewezen persoon om voor jezelf te zorgen.

Niemand anders kan weten dat jij thee wilt in plaats van koffie. Dat je geen energie hebt voor dat feestje. Of dat je… heel eerlijk gezegd… gewoon niet dol bent op die grappig bedoelde opmerkingen over je uiterlijk. En dat je trouwens inmiddels echt wel een promotie verdient!

Doe het anderen niet aan telkens te moeten gissen naar hoe jij behandeld wilt worden. Zeg het gewoon. En het grote cadeau dat je eruit haalt?

Dat jij eindelijk ook eens je zin kan krijgen.

Lieve jij, dat verdien je.