Waarom jouw trauma nog niet erkend is

De problemen die je hebt, gebeuren niet voor niets. Doorgaans is er een geschiedenis.

Vaak komen mensen mijn praktijk binnen met problematieken waarvan ik vermoed dat er trauma achter zit. Als ik aan de cliënt vraag of ze trauma’s heeft meegemaakt, is het antwoord ook best vaak…: “Nee.”

Even later blijkt dan toch dat er wel heel vervelende dingen zijn gebeurd. Waar ze nog steeds last van heeft, misschien zelfs nachtmerries, flashbacks of zelf-destructieve coping mechanismen waar ze maar niet mee kan stoppen. Ze zou het alleen zelf niet als trauma hebben bestempeld.

Veel trauma gaat ongediagnosticeerd. Om vele redenen. Ik leg de redenen vandaag uit, en bespreek de kern van wat trauma nou eigenlijk echt is. Zodat je weet of jij er mee te maken hebt. 

Alvast een aantal redenen waardoor trauma niet gezien wordt:

• Je hebt jezelf de schuld gegeven en kan daarom nog niet de pijn en diepte van de eigenlijke ervaring erkennen. Schaamte en boos zijn op jezelf… kunnen het helingsproces in de greep houden.
• Loyaliteit naar de dader toe. Of naar de ouders die het niet hebben kunnen voorkomen, niet hadden kunnen aanzien of niet hadden kunnen oplossen voor je. Je wil dan graag de ander ontzien, en doet jezelf er ontzettend mee tekort.
• En een belangrijke waar ik dieper op in wil gaan met je: dat we - met alle eerbied - de term ‘trauma’ voorbehouden aan mensen die ‘pas echt iets ergs hebben meegemaakt’.

Een wijdverbreide misvatting is dat er maar een paar gebeurtenissen in de categorie trauma vallen: namelijk oorlogservaringen en kinderen die te maken krijgen met seksueel misbruik of huiselijk geweld. Maar fysiek geweld en verkrachting zijn bij lange na niet de enige gebeurtenissen die diepe sporen achter kunnen laten.

Er is bovendien een nuance. Niet elke veteraan die van hetzelfde gevecht terugkomt, krijgt te maken met trauma en Post Traumatische Stress Stoornis. Hetzelfde zie je gebeuren bij mensen die dezelfde aardbeving meemaken, of hetzelfde auto-ongeluk. De één komt er doorheen, en de ander blijft er last van houden. Waarom eigenlijk? 

De crux zit in de verwerking van de gebeurtenis. 

We reageren allemaal anders op een gebeurtenis. Als het ons lukt om een gebeurtenis te verwerken, waar we meestal de liefdevolle en wijze steun van onze medemensen voor nodig hebben, zullen we er geen last van blijven houden.

Lukt het niet om de gebeurtenis te verwerken? Dan blijf je met een trauma zitten.

Mijn conclusie is dat de term trauma niet slaat op de gebeurtenis zelf, maar op hoe de herinnering opgeslagen raakt in je systeem. Als jij iets hebt meegemaakt waar je last van blijft houden, is het trauma. 

En het maakt me niet uit of dat het overlijden van je kat was, een mislukte presentatie op de middelbare school, die keer dat je een onvoldoende haalde en je vader afkeurend keek, de vakantie waarop je de weg kwijt was in dat vreemd land, of een meer “traditionele trauma gebeurtenis”.

Een andere populaire mening is dat er trauma is met een kleine t, en trauma met een hoofdletter T.

Dat laat meer ruimte over. Als we deze definitie aanhouden, heeft ieder van ons wel verscheidene ‘kleine letter t trauma’s’ meegemaakt.

Toch zit hier weer de aanname in dat een bepaalde gebeurtenis in een bepaalde trauma categorie valt. Los van hoe de persoon die het meemaakte, het ervaarde. Terwijl ik het zelf toch weer veel persoonlijker zie.

Iets was voor jou een trauma. Of iets was voor mij een trauma.

Iets was voor jou een groot trauma. En misschien was diezelfde gebeurtenis voor een ander een klein trauma. Omdat jullie andere personen zijn en jullie andere levens leven, en dus de gebeurtenis vanuit een andere context meemaken.

Alleen in die wisselwerking tussen gebeurtenis en de unieke context van de persoon die de gebeurtenis meemaakt, kan gesproken worden van trauma.

Zelf plak ik als therapeut liever niet dat ‘kleine t’ en ‘grote t’ label op gebeurtenissen uit de levens van mijn cliënten. Het is aan henzelf om te voelen hoe klein of groot hun trauma is. En ik wil alleen maar in alle eerbied meebewegen met hun waarheid. Power back to you.

Dus ik vraag het nu aan jou zelf: 

Draag jij trauma met je mee?

Ach, uiteindelijk is het misschien ook gewoon een definitie kwestie. Geen enkele definitie is fout. Maar zelf kies ik het liefst voor een definitie die de pijn van mij en anderen erkent. Ook als de gebeurtenis niet in de traditionele trauma hokjes valt. Die erkenning maakt de weg vrij om het trauma te gaan helen.